Meestal laat ik me niet zo makkelijk aanspreken door het zogenaamde 'neo-klassieke' genre. Niet te verwarren met het neo-classicisme aan het begin van de 20ste eeuw, waar componisten als Stravinsky en Prokofjev voorbije stijlperioden verwerkten tot een nieuwe modernistische stijl. Nee, de neo-klassieke stijl die de laatste jaren opgang maakt is muziek die zich op andere gronden baseert op de traditionele muziek. Het is instrumentale muziek die niet de korte spanningsboog van de popsong volgt, maar eerder de langere structuren zoekt, en daardoor het publiek in de mindset wil brengen die geassocieerd wordt met de effecten die 'gewone' klassieke muziek ook op ons heeft; meer rust en meer 'ondergaan'. Daar houdt de vergelijking overigens wel op, want verder hebben beide genres weinig met elkaar te maken. De structuur van de meeste neo-klassieke producties is veel intuïtiever dan die van klassieke composities. Dat neo-klassieke componisten zich vaak bedienen van synthesizerklanken is niet persé een verschil; er zijn ook veel modern klassieke componisten die daar gebruik van maken. Je zou nog enige stilistische verwantschap kunnen ontdekken met de minimal music van bijvoorbeeld Philip Glass, die over het algemeen wat kalmer is dan die van Steve Reich of John Adams. Je kunt overigens deze muziek ook onder 'ambient music' categoriseren, hoewel ook weer heel andere artiesten daartoe gerekend worden.
Ach wat... hokjes.
Persoonlijk kan ik niet zo goed uit de voeten met de neo-klassieke componisten als Nils Frahm en Max Richter. Ook de 'nestor' en inspirator Ludovico Einaudi kan me niet bekoren, of zelfs het monumentale en vaak uitgevoerde 'Canto Ostinato' van Simeon ten Holt; voor mij mist het allemaal een essentieel element van spanning, van dis-klank, van ongemak, waardoor mijn eigen spanningsboog het al ver voor het slotakkoord begeeft.
Maar Ólafur Arnalds is voor mij een schitterende uitzondering. Op de een of andere magische manier creëert hij .... tja .... spannende ontspannende muziek. Volkomen authentiek, wars van effectbejag maakt hij dromerige composities die lijken op te bloeien uit, en weer terug te keren naar de stilte, meestal met een eenvoudige setup van (huiskamer)piano (hoewel enigszins elektronisch gemanipuleerd) en een aantal strijkers.
In 2011 was Arnalds artist in residence in het Besiendershuis in de Nijmeegse benedenstad. Ik was er vroeg bij -hij begon wat bekendheid te krijgen- en heb ik hem bezig kunnen zien in een klein intiem concert, waarin hij voornamelijk met improvisaties en ideeën uit het publiek aan de slag ging. Niet allemaal even geslaagd en zeker niet zo uitgekristalliseerd als zijn albums, maar de aandacht en de vibe was bijzonder.
Bekijk eerst dit filmpje waarin je Arnalds aan het werk ziet met de 'Living room songs', inderdaad in zijn huiskamer. Tussendoor vertelt hij er het een en ander over. Het geeft een mooi beeld van zijn manier van muziek maken.
De gehele 'Living room songs' zijn ook in spotify te beluisteren, maar hieronder vind je de YouTube-link. Geen beeld, alleen audio. Maar dat is precies waar deze muziek over gaat. Niet voor niets zijn in dit genre ligconcerten mateloos populair: alle stoelen uit de concertzaal gesloopt, overal comfortabele matjes en kussens, zodat je kan meedeinen op de golven van deze eindeloze muziek.
Het virus maakt op dit moment de collectieve belevenis onmogelijk, maar ga in je eigen livingroom liggen, sluit je ogen, en je merkt het verschil niet eens.
Tot morgen!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten