Je hoeft helemaal niet ziek te zijn om toch iedere dag een heilzame portie muziek te kunnen innemen. Daarom vindt je hier dagelijks een nieuwe post met muziek en een verhaal erbij, hopelijk met bemoedigend effect. Verwacht alle soorten muziek door elkaar: pop, jazz, klassiek, folk, rap, enzovoort...

Het schrijvers-team bestaat inmiddels uit Jeroen Swarte, Hoorwurm en Flower Ella; drie muziekliefhebbers met enige kennis van zaken, en een vriendelijke portie missionarissendrang.

dinsdag 2 juni 2020

Into the Mystic

Hildegard, Pinkstervlammen, Veni, Creator Spiritus, mystiek alom. Waarom gestopt nu Pinksteren voorbij is? Mooi niet.

Starten dan maar met Charles Ives, de stamvader van de moderne Amerikaanse klassieke muziek. Ives componeerde het grootste deel van zijn leven onder de radar. Gedurende de week was hij een zeer succesvolle actuaris met een eigen bedrijf en componeren was voor het weekend. Maar componeren was zeker niet minder belangrijk. Hij deed het vanaf zijn jeugd, aangespoord door zijn vader. Helaas werd zijn werk niet met open armen ontvangen, misschien te modern/vreemd. Een journalist vroeg hem “Mr Ives, waarom schrijft u geen muziek die de mensen bevalt?” Waarop Ives antwoordde “Ik kan niet, ik hoor iets anders”. Pas in de jaren 1930 kreeg hij wat succes en nu staan Bernstein, John Adams en Frank Zappa bekend als bewonderaars. In combinatie met ‘Central park in the Dark’ waarin 2 blaasorkesten elkaar tegenkomen


behoort ’The Unanswered Question’ waarschijnlijk tot zijn bekendste werk (beiden 1908). In Ives’ eigen woorden representeren de langzame, rustige strijkers “de stilte van de druïden”. Een solo- trompet stelt “de eeuwige vraag van het bestaan” waarop een kwartet houtblazers (“vechtende beantwoorders”) tevergeefs probeert een antwoord te geven, waarbij ze steeds gefrustreerder en dissonant raken tot ze het opgeven. De trompet en de houtblazers zitten op het podium, maar mogen elkaar niet zien. De strijkers mogen niet eens op het podium.


Iemand die ook wel met mystiek overweg kon was Gustav Holst. Dat is bijvoorbeeld te horen in het laatste deel van zijn bekendste werk “The Planets”, ’Neptune, the Mystic’. Hoe duidelijk wil je het hebben. Gustav kwam ter wereld in een familie van componisten en musici, waar hij al vroeg met piano en viool begon maar op zijn 12e overstapte naar de trombone omdat hij dacht dat dat  zijn asthma kon verminderen. De rest van zijn leven bleef hij trombone spelen en lesgeven in muziek om een karig inkomen bij elkaar te scharrelen. Vanaf 1907 had hij wat meer te makken en vanaf 1920 begon hij ook als componist door te breken, ook in de VS. Hij werd beroemd en dat beviel hem niks. Onderdeel van dat succes was “The Planets”, geschreven tussen 1914 en 1916, eerder een astrologisch dan een astronomisch geïnspireerd werk. De eerste uitvoering van het volledige werk vond plaats in 1920 en hoewel Holst er een hekel aan had als een of meerdere delen apart werden uitgevoerd, zal hij wel instemmen met de aparte vertolking van vandaag ’Neptune’:


Voor degenen die nu denken “nee, Hoorwurm, zo gaan we niet met elkaar om" is hier de volledige “The Planets”. Een opname uit 1978 gedirigeerd door Adrian Boult, vriend van Holst en dirigent tijdens de eerste publieke uitvoering in 1920. En als er nu “hè” gedacht wordt, de man was bijna 94 toen hij in 1983 overleed. Hij was dus nog een heel jonge bok toen hij er in 1920 op stond.


Als trance ook een vorm van mystiek is dan kan deze ook wel. Maar waarschijnlijk weet ik niks van trance en ook niks van mystiek, zou zo maar kunnen. Onze jongens uit Den-Haag (hier samen met Eelco Gelling) maken een versie die, wat mij betreft, stukken beter is dan die van The Byrds.
Golden Earring's ‘Eight Miles High’:


De carrière van Linda Perhacs loopt evenwijdig aan die van Vashti Bunyan, met dien verstande dat er bij Perhacs 44 jaar tussen de eerste 2 albums zit. De lp “Parallellograms” kreeg een slechte ontvangst in 1970, waarna Perhacs haar loopbaan als mondhygieniste voortzette. Maar het album kreeg ook een cultstatus, vandaar 2 nieuwe cd’s in 2014 en 2017. Nu ‘Chimacum Rain’ uit 1970:


Richard Strauss begon te componeren toen hij 6 jaar oud was en stopte pas een jaar voor zijn dood. Maar dat deed hij dan wel in stijl met de “Vier Letzte Lieder”, op het lied ‘Malven’ na inderdaad de vier laatste. Als ik lijstjes zou maken zoals Woody Allen dan zou ‘Im Abendrot’ er gewis op staan. Ik ben zeker geen kenner, maar bij Strauss (de goeie) vind ik dat de mystieke passages door de instrumentatie en de net niet schurende dissonanten vaak een belofte inhouden. Hier wordt de dood zelfs een beetje dragelijk. Op zijn doodsbed zei Strauss dat het stervensproces precies zo was als hij het zestig jaar daarvoor in ’Tod und Verklärung’ gecomponeerd had, maar de ‘VLL’ zijn mooier. Er zit een heel leven en tussen en dat hoor je. ‘Im Abendrot’:


Hoorwurm


Geen opmerkingen:

Een reactie posten