Uitzonderingswerken

Er wordt gezegd dat we in een uitzonderingstoestand zitten, een toestand waarin het meeste niet meer gewoon is. We moeten ons aanpassen. Nieuwe omgangsvormen, nieuwe bezigheden, nieuwe gedachten. Maar dat zal ons wel gaan lukken, want dat is wat wij mensen doen, aanpassen. Survival of the fittest, tijdperken die komen en gaan, steden die opkomen, revoluties al dan niet industrieel, we verwerken wat op ons afkomt en proberen er ons voordeel mee te doen. Af en toe komt iets te vroeg (diverse ideeën van Da Vinci, de eerste stoommachine van Heron van Alexandrië uit de eerste eeuw na Christus) waarna ze vergeten worden. Anderzijds komen ideeën of producten in de wereld die je daar niet wilt hebben (rassentheorieën, kernwapens etc.), maar eenmaal uit de fles…. Het blijft behelpen met de mens, maar voort gaat hij.

Vandaag wat ik dan maar uitzonderingswerken noem. De zwarte schapen en witte raven in het oeuvre van een componist of band. 

Arvo Pärt bijt vandaag de spits af. De Estse componist staat bekend om zijn verstilde, minimalistische muziek die o.a. geïnspireerd is door gregoriaanse zang. Pärt wordt wel gezien als een2 van de belangrijkste en meestgeliefde levende componisten. Hoewel Pärt wel vaker buiten de verstilling treed (zie de zenuweviool in ‘Fratres'), is ‘Arbos’ voor 8 koperblazers en percussie toch wel een unicum. De partituur probeert het beeld van een boom, of stamboom, weer te geven. Naarmate een stem lager is, speelt hij langzamer en omgekeerd. Dit resulteert in een canon waarin het thema in 3 tempi gespeeld wordt. 

‘King of Zydeco’, een witte raaf in het werk van bluesrocker Rory Gallagher. Geschreven na de dood van Clifton Chenier in 1987. Chenier populariseerde de Zydeco muziek (een mix van Cajun muziek, blues en rythm and blues) uit Louisiana. Gallagher was een begenadigd (blues)gitarist, mandolinespeler, saxofonist vanaf de late jaren 60 (Taste) en startte een solo-carrière in 1971. Hij werd datzelfde jaar al gekozen tot beste gitarist (voor Eric Clapton), geen kleine jongen dus. Rory was zo iemand die leefde voor de muziek. In 1975 werd Gallagher, na het vertrek van Mick Taylor, gevraagd als nieuwe gitarist bij de Stones. Hij ging eens langs om te jammen, maar was te blij met zijn solo-carrière om toe te happen. Rory heeft veel musici geïnspireerd, waaronder Brian May van Queen die z’n gitaargeluid aan Gallagher te danken heeft. Klik hier voor zijn eigen uitleg daarover. Need I say more? 

 

Snel even ‘Lady Jane’ van de Stones er tussendoor gooien. Toen ze nog wat vaker buiten het rock idioom traden.

Ik heb bij alle muziek van Dmitri Sjostakovitsj altijd aan filmmuziek moeten denken. Stomme film of zwart-wit maar altijd met beelden. Sjostakovitsj is een 20e eeuwse Russische componist die werkte in het kunstvijandige klimaat van het communistische regime. Werken werden afgekeurd of verboden en vaak moest hij de ware intentie van een compositie verbergen voor de censuur, zoals bv. bij de 8 ’Songs from Jewish Folk Poetry’ uit 1949 die gaan over het harde leven van de Joden in de Sovjet-Unie. Om de ware bedoeling te verbergen schreef hij later nog 3 andere  songs waarin hij de situatie ophemelde, maar daar trapte men niet in en het werk werd verboden tot na de dood van Stalin in 1953. Nu dan Jazz suite nr. 1, uit 1934, waarbij Laurel en Hardy een dansje komen doen. Zeker als de Hawaiiaanse gitaar zijn intrede doet.

Om er een eind aan te breien nog maar eens een keertje Led Zeppelin. Fijnbesnaarde Hard Rockers. Ze kunnen heel wel subtiel zijn, maar toch meestal elektrisch versterkt. Zo niet hier in het akoestische ‘Boogie with Stu’. Stu staat voor Ian Stewart, de pianist en origineel lid van The Rolling Stones. De Stones waren eerst met z’n zessen, maar de nieuwe manager Andrew Loog Oldham vond in 1963 dat Stewart niet het juiste imago en uiterlijk had en toen waren ze met vijf. Stewart bleef wel vaste pianist op LP’s en tournees.

Hoorwurm