Vandaag, 28 mei, zou de Russische pianist Youri Egorov zijn 58ste verjaardag gevierd hebben, ware het niet dat hij slechts 33 jaar was toen hij in 1988 in Amsterdam overleed. De schrijver Jan Brokken schreef 20 jaar daarna het boek 'In het huis van de dichter', waarin hij zijn persoonlijke herinneringen optekende aan een tijd dat hij goed bevriend was met Egorov. Via Brokkens ogen maken we kennis met Egorov, en lezen we zijn levensverhaal.
Egorovs leven begint in de Russische stad Kazan, waar hij al vroeg blijk geeft van uitzonderlijke muzikaliteit. Vanaf kinderleeftijd staat zijn leven in het teken van de muziek en van de piano. Als hij internationale bekendheid krijgt en voor een concert in Italië is besluit hij asiel aan te vragen. Hij vreest voor zijn leven (en dat van zijn familie) als in Rusland bekend wordt dat hij homoseksueel is. Tijdens de asielprocedure zit hij vast in een Italiaanse gevangenis, waar hij op kleine papiertjes een dagboek schrijft. Die korte teksten lezen we terug in het boek. Haast toevallig kiest Egorov voor Amsterdam als hij vrijgelaten wordt en een nieuwe bestemming moet kiezen. En zo raakt zijn korte persoonlijke geschiedenis vervlochten met die van ons land.
Jan Brokken schrijft vanuit zijn eigen herinneringen, maar maakt daarin maximaal ruimte voor de persoon van Youri Egorov. Ze waren buren in de Amsterdamse grachtengordel, waar Jan hem door het open raam Chopin hoorde studeren. Pas bij een concert realiseerde hij zich dat de pianist zijn buurman was. Er ontstond een vriendschap met Egorov en nog een aantal anderen, die op een organische manier centraal staat in de loop van het boek.
Egorov (zeg: Jegórov) wordt beschreven als een zachtaardige hypergevoelige jongeman, die alle antennes op schoonheid gericht heeft, en zich laat dragen door de vriendschap van de Amsterdamse kring om hem heen. Maar ook andere kanten van zijn persoonlijkheid en levensloop worden indringend geschetst; zijn grilligheid, zijn neurotisch en destructief gedrag. Brokken schrijft in een mooie mix van persoonlijke betrokkenheid en toeschouwer zijn Egorovs slopende concertpianistenbestaan, zijn gevecht met verslavende middelen, zijn aftakeling door de fatale ziekte aids en zijn beslissing tot euthanasie.
Naar aanleiding van dit boek leest de schrijver fragmenten voor op speciaal georganiseerde avonden. Daarbij speelde de pianist Marcel Worms pianostukken die in de fragmenten beschreven werden, of die in het leven van Egorov een rol speelden.
In een villa hier in Nijmegen was een keer zo'n concertlezing, en omdat ik een bekende was van het organiserende echtpaar, was ik gevraagd om de blaadjes om te slaan bij Marcel Worms, die hierbij betrokken was omdat hij zelf nog les had gehad van Egorov. Hoe dat in zijn werk was gegaan vertelde Marcel tijdens een etentje bij een andere gelegenheid waar we disgenoten waren. Hij was na een recital de kleedkamer van Egorov binnengelopen, en had gewoon gevraagd of hij les kon krijgen van Egorov. Dat kon wel. Zo simpel kan het soms zijn.
Ex-student van Egorov Marcel Worms speelde, voorheen vriend van Egorov Jan Brokken vertelde... het bracht de geschiedenis van de bijzondere pianist nóg dichterbij dan het boek 'In het huis van de dichter' al gedaan had.
Marcel Worms vertelt hier, in deze kakelverse corona-proof livestream "hommage aan Youri Egorov", het hele verhaal nog eens in zijn eigen woorden. En speelt hij de composities die hij ook bij de concertlezingen met Jan Brokken speelt.
Natuurlijk geven we ook het woord aan Youri Egorov zelf, met een registratie van een TV-recital in 3 delen. De lichtheid en helderheid waarmee hij speelt is ongelooflijk. Eerst 'Carnaval' van Robert Schumann:
Dan de achtste pianosonate van Sergej Prokofjev:
Tot slot "La Campanella" van Franz Liszt, waar ik al eerder over heb geschreven in dit blog.
Tot morgen!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten